وب سايت رسمی محمد بهمن بيگی > بنیادها

دبستان‏های عشایری بهمن‌بیگی نخستین مدرسه‌ی عشایری را در سال 1330، در سایة چادر میهمانی خودشان، برای بستگان و خویشان نزدیک راه‌اندازی کرد تا به آنها خواندن و نوشتن بیاموزد. سپس همسایگان نزدیک تقاضا کردند و به دنبال آن همسایه‌‌های دورتر و بدین ترتیب فکر بنای آموزش عشایری بیشتر اوج گرفت. تقاضا برای مدارس رو به افزایش گذاشت. بهمن‌بیگی از وزیر فرهنگ تقاضای مساعدت کرد اما جوابی دریافت نکرد. در ملاقات و مذاکره با آلن گیگن، رئیس بخش آموزش اصل چهارترومن، وی قول داد که چادر و وسایل کلاس را تهیه کند، به شرطی که بهمن‌بیگی، حقوق معلمان را تأمین نماید. بهمن‌بیگی دست به دامان بزرگان و خوانین عشایر شد و در عین حال آن‌قدر پی‌گیری و سماجت به خرج داد که از رئیس فرهنگ استان فارس در زمستان 1332 پیامی رسمی دریافت کرد، مبنی بر این که وزیر، برنامۀ آموزش عشایر را تصویب کرده است.

دبستان‏های عشایری

بهمن‌بیگی نخستین مدرسه‌ی عشایری را در سال 1330، در سایة چادر میهمانی خودشان، برای بستگان و خویشان نزدیک راه‌اندازی کرد تا به آنها خواندن و نوشتن بیاموزد. سپس همسایگان نزدیک تقاضا کردند و به دنبال آن همسایه‌‌های دورتر و بدین ترتیب فکر بنای آموزش عشایری بیشتر اوج گرفت.

تقاضا برای مدارس رو به افزایش گذاشت. بهمن‌بیگی از وزیر فرهنگ تقاضای مساعدت کرد اما جوابی دریافت نکرد. در ملاقات و مذاکره با آلن گیگن، رئیس بخش آموزش اصل چهارترومن، وی قول داد که چادر و وسایل کلاس را تهیه کند، به شرطی که بهمن‌بیگی، حقوق معلمان را تأمین نماید. بهمن‌بیگی دست به دامان بزرگان و خوانین عشایر شد و در عین حال آن‌قدر پی‌گیری و سماجت به خرج داد که از رئیس فرهنگ استان فارس در زمستان 1332 پیامی رسمی دریافت کرد، مبنی بر این که وزیر، برنامۀ آموزش عشایر را تصویب کرده است.

اجرای این مصوبه، با توجه به بحران‌های سال 1332، به تعویق افتاد و بدتر از همه آن‌که بند چهار این مصوبه و مسئولان اصل چهار، تأمین حقوق معلمان را به عهده‌ی خود عشایر گذاشته بودند. تا سال 1346، آموزش عشایر در ادارة کل فرهنگ استان فارس، تحت پوشش «دایره‌ای کوچک» به کار خود ادامه داد. از آن پس، آموزش فرزندان عشایر در کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان، کردستان، لرستان، ایلام، چهارمحال بختیاری، خوزستان، کرمان، گرگان و سیستان و بلوچستان تحت پوشش آموزش عشایر قرار گرفت و دامنة کار آن‌قدر گسترده شد که آن «دایره‌ی کوچک» به ادارة کل تبدیل شد.

اجرای این مصوبه، با توجه به بحران‌های سال 1332، به تعویق افتاد و بدتر از همه آن‌که بند چهار این مصوبه و مسئولان اصل چهار، تأمین حقوق معلمان را به عهده‌ی خود عشایر گذاشته بودند.

تا سال 1346، آموزش عشایر در ادارة کل فرهنگ استان فارس، تحت پوشش «دایره‌ای کوچک» به کار خود ادامه داد. از آن پس، آموزش فرزندان عشایر در کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان، کردستان، لرستان، ایلام، چهارمحال بختیاری، خوزستان، کرمان، گرگان و سیستان و بلوچستان تحت پوشش آموزش عشایر قرار گرفت و دامنة کار آن‌قدر گسترده شد که آن «دایره‌ی کوچک» به ادارة کل تبدیل شد.

اردوهای آموزشی تأثیر اردوهای آموزشی سالانه و فعالیت‌های گروهی بر روحیة دانش‏ آموزان و ایجاد بینش ‏ها و نگرش‏ های جدید در زندگی آن‌ها امری روشن است. آموزش مطالب و رفتارهای جدید، ایجاد نگرش‌های نو و رقابت سالم در میان دانش‏ آموزان در خلال برنامه ‏های تفریحی این‌گونه اردوهای آموزشی بسیار موفقیت‌آمیزتر انجام می‏شود. چنین برنامه‌هایی برای دانش ‏آموزان عشایری که در محیط‌های دورافتاده به سر می‌بردند و از مواهب و برخورداری‌های اجتماعی محروم بودند، بسیار جذاب‏ و موثر بود. اردو، علاوه بر محاسن عمومی خود، در آموزش و پرورش عشایر، معنای وسیع‌تر و فواید گسترده‏ تر و پربارتری داشت.

اردوهای آموزشی
تأثیر اردوهای آموزشی سالانه و فعالیت‌های گروهی بر روحیة دانش‏ آموزان و ایجاد بینش ‏ها و نگرش‏ های جدید در زندگی آن‌ها امری روشن است. آموزش مطالب و رفتارهای جدید، ایجاد نگرش‌های نو و رقابت سالم در میان دانش‏ آموزان در خلال برنامه ‏های تفریحی این‌گونه اردوهای آموزشی بسیار موفقیت‌آمیزتر انجام می‏شود. چنین برنامه‌هایی برای دانش ‏آموزان عشایری که در محیط‌های دورافتاده به سر می‌بردند و از مواهب و برخورداری‌های اجتماعی محروم بودند، بسیار جذاب‏ و موثر بود.

اردو، علاوه بر محاسن عمومی خود، در آموزش و پرورش عشایر، معنای وسیع‌تر و فواید گسترده‏ تر و پربارتری داشت.

اردوهای آموزش و پرورش عشایر که قدمت آن‌ها به سال‌های اوج گرفتن قدرت تعلیمات عشایر برمی‌گشت، بدین شکل برگزار می‏ شد که در قلمرو یکی از طوایف و در محیطی جذاب، اردویی برپا می شد با همة امکانات و تجهیزات که البته سیار بود. کل دانش ‏آموزان مدارس محل اردو و مدارس نمونة بعضی مناطق دیگر که توسط راهنمایان تعلیماتی گزینش شده بودند همراه با معلمان خود و اولیای علاقه‌مند در اردو جمع می‌شدند، در حضور مسئولان اداره، معلمان راهنما، معلمان مدارس، میهمانانی که از مسئولان ادارات مختلف دعوت شده بودند، دانش ‏آموزان و اولیاء آن‌ها که در اردو حضور داشتند،

در چادر اجتماعات از تمام دروس و در تمام پایه‌ها به صورت شفاهی یا در پای تابلوهای نصب شده در جلوی چادر، ارزشیابی به عمل می‌آمد. هرکس تلاش می‌کرد در این موقعیتی که به دست آمده، بیشترین هنر خود را بروز دهد، در ریاضی، فارسی، دینی، مسائل هنری و پرورشی و ... و هرگونه نوآوری.

در واقع اردو باعث ایجاد رقابتی سالم در میان دانش ‏آموزان و معلم‏ های آن‏ها می‏ شد.

بر اساس تحقیقی که نتایج آن در «توانایی ‏ها و ناتوانایی ‏های آموزش و پرورش عشایر» (نوشتة سلطانعلی کاظمی) آمده، 7/94 درصد از پاسخ‏دهندگان، تشکیل اردوهای آموزشی را از عوامل اصلی موفقیت اداره کل آموزش و پرورش عشایر ایران دانسته‌اند.